تنگ‌دستی ، و زيان‌های ِ آن

در کليله و دمنه ( ص 174 ، سطر ِ 3 به بعد ، تا ص 176 ) در اين باره مطالبی آمده ؛ و در همين موضع ، در پنچاکيانه ( ص 200 و ... ) سخنانی آمده که هريک درخور ِ تأمّل ِ جدّی است .
در زيانمندی ِ تهی‌دستی ترديدی نيست . در بسياری از اديان و آيين‌ها ، تهی‌دستی و تنگ‌دستی مورد ِ نکوهش قرار گرفته است . در آيين ِ زرتشتی ، « ناداری » در شمار ِ گناهان آمده . هر فرد ِ زرتشتی وظيفه دارد که در کسب ِ مال و خواسته بکوشد . گُمان می‌کنم دين ِ اسلام تنها موردی باشد که فقر را بد ندانسته ، بلکه از زبان ِ پيامبر ِ آن حديثی نقل شده که : الفقرُ فخری !
چيزی که در اين سخنان ِ لبريز از حکمت ، جلب ِ توجّه می‌کند ، پايه و اساس ِ منطقی ِ آن است . بر خلاف ِ آثار ِ اندرز ِ اسلامی ، که در آن به جای ِ استدلال ِ منطقی ، به منقول استناد می‌شود ، در کليله و دمنه ، و ديگر آثار ِ دوره‌ی ِ خرد ، پايه و اساس ِ استدلال‌ها ، عقل و براهين ِ منطقی است . منبع ِ ديگر ِ اندرزها و حکم ِ خردورزانه ، تجربيّات ِ انسانی است ؛ اگر چه درستی ِ هريک از اين سخنان را می‌توان با استدلال ِ عقلی ، و بی نياز از مراجعه به تجربيّات ِ عينی اثبات نمود .
$
برای ِ متن ِ کامل ِ نوشته ، کلیک کنید .