صادقای ِ گاو و خاقانی ِ شَروانی

صادقا – مشهور به گاو ، خادم ِ مسجد ِ جامع ِ اصفهان بود و با وجود ِ غرابت ِ جثّه و کراهت ِ ترکيب ، کمال ِ نمک و شوخی داشت ، و گاهی فکر ِ شعر می‌کرد . اين قطعه را در جواب ِ خاقانی [1] گفته :

ای صادق ، آن کسان که طريق ِ تو می‌روند
ايشان خرند و ، خر روش ِ گاوش آرزوست
گيرم که خر کند تن ِ خود را به شکل ِ گاو
کو شاخ بهر ِ دشمن و ، کو شير بهر ِ دوست ؟!

?
تذکره‌ی ِ نصرآبادی ( مشتمل بر شرح ِ حال و آثار ِ قريب ِ هزار شاعر ِ عصر ِ صفوی ) . تأليف ِ ميرزا محمّد طاهر نصرآبادی . با تصحيح و مقابله‌ی ِ استاد ِ فقيد وحيد دستگردی . کتابفروشی ِ فروغی . چاپ ِ سوّم ، 1361 . ( ص 149 )

2
[1] خاقانی گفته است :

خاقانيا ! خسان که طريق ِ تو می‌روند
زاغ‌اند و ، زاغ را صفت ِ بلبل آرزوست
بس طفل کآرزوی ِ ترازوی ِ زر کند
نارنج از آن کند که ترازو کند ز پوست !
گيرم که مارچوبه کند تن به شبه ِ مار
کو زهر بهر ِ دشمن و کو مُهره بهر ِ دوست ؟!

?
گزيده اشعار خاقانی شروانی . به کوشش دکتر سيد ضياءالدّين سجّادی . چاپ و صحافی چاپخانه سپهر تهران . چاپ سوم ، 1363 ؛ ص 380 .