خدا ، حقيقت يا ضرورت ؟

پيشکش به مخلوق

به‌ندرت می‌توان کسی را يافت که به‌وجه ِ اثبات درباره‌ی ِ خدا سخن گفته و نوشته باشد ، و به « ضرورت ِ وجود ِ خدا - يا : ضرورت ِ باور به وجود ِ خدا – برای ِ انسان و جامعه‌ی ِ بشری » نپرداخته و نياويخته باشد .
از جمله ، دايستايفسکی می‌گويد : « بدون ِ وجود ِ خدا ، هر کاری مجاز است . » [1]
محمّد‌رضا شاه پهلوی نيز جايی گفته است : « اگر هم خدا وجود نمی‌داشت بايد اختراعش می‌کرديم . » [2]
از اين سخنان و امثال ِ آن ، به‌روشنی دانسته می‌شود که از نظر ِ اين گويندگان ، خدا يک « ضرورت » است ، و نه يک « وجود ِ حقيقی » .
منتسکيو نيز ، در کتاب ِ بيست‌و‌چهارم ِ روح‌القوانين ، اعتقاد ِ مذهبی را به‌منزله‌ی ِ « ترمز ِ اعمال ِ زمامداران » دانسته است . [3]

اين هيچ کمکی به موضوع نمی‌کند . شبيه به اين است که بچّه را از لولو بترسانيم ؛ و با توسّل به اين توجيه ، که " باور ِ کودک به وجود ِ « لولو » ، و ترس ِ او از اين موجود ِ وهمناک ، به کنترل ِ ما بر رفتارهای ِ کودک کمک می‌کند " ، ذهن ِ کودک را با اين دروغ بيالاييم .

به‌ويژه در شرايط ِ اجتماعی ِ امروز ِ ايران ، برخی بر اين عقيده‌اند که بی‌اخلاقی و افسارگسيختگی ِ رفتاری ِ مردم ، علّتی ندارد الّا اين که کژرفتاری‌ها ، دروغ‌ها ، و جنايات ِ آخوندها ، باعث ِ بی‌اعتقادی ِ مردم شده ؛ و انسان ِ بی‌اعتقاد ، به اتومبيل ِ ترمز‌بريده شباهت دارد .
و بر همين اساس ، مبارزه با دين و خدا ، و تبليغ ِ بی‌دينی و بی‌خدايی را عملی زيان‌بار ، غير ِ‌منطقی ، و خلاف ِ مصالح ِ جامعه می‌شمرند . اين استدلال ، ظاهراً هر انسانی را مجاب می‌کند ؛ امّا معلوم نيست جامعه‌ای که بنيان ِ ترمز ِ اخلاقی ِ آن بر دروغ بنا شده باشد ، چگونه خواهد توانست راه ِ خود را بيابد !؟
آيا وقت ِ آن نرسيده که انسان ِ ايرانی ، بتواند با حقيقت – چنان که هست – روبه‌رو شود ؛ و دريابد که ضرورت ِ زندگی ِ اجتماعی ايجاب می‌کند که انسان به قوانين و قراردادهای ِ اجتماع احترام بگذارد ؛ و خود را ملزم به رعايت ِ آن بداند ؟

می‌گويند : در جامعه‌ی ِ ما « عواميّت » بيداد می‌کند ؛ و عوام ِ مردم نمی‌توانند اين ضرورت را درک کنند . من از اين کلمه ، و به‌کار‌بردن ِ آن نفرت دارم . تا وقتی که به اين مفهوم باور داريم ، و اين واژه / اصطلاح را به‌کار‌می‌بريم ، در همين بخش‌بندی ِ بسته و کور ِ « عوام – خواص » گرفتار می‌مانيم . ابتدا بايد ياد بگيريم که اين مفهوم ِ ناراست را از ذهن ِ خود ، و اين کلمه‌ی ِ نفرت‌انگيز را از زبان ِ خود ، پاک کنيم . هيچ دليلی وجود ندارد که من ِ نوعی ، به صرف ِ چار‌کلمه چيز‌خواندن ، دچار ِ توهّم شوم ، و به شعور و استعداد ِ انسان‌هايی که هيچ فرقی با من ندارند ، اهانت کنم .
منکر ِ کم‌و‌زياد بودن ِ آمادگی ِ ذهنی – رفتاری ِ افراد ِ جامعه نيستم ؛ امّا تقسيم ِ جامعه به « عوام – خواص » را ، موجب ِ ماندگاری در اين دايره‌ی ِ بسته می‌دانم .

همان‌گونه که من آموخته‌ام که بدون ِ خدا و دين ، می‌توان به اخلاق ِ انسانی پای‌بند بود ( و بلکه ، پای‌بندی به اخلاق ِ حقيقی ، درست ، با گذشتن از مرز ِ باورهای ِ موهوم آغاز می‌شود ) ، همه‌ی ِ ديگران نيز می‌توانند اين را بياموزند ، و دريابند .
مانع ِ عمده‌ای که اين راه ِ انسانی را سد کرده است ، و از پيوستن ِ کلّيّت ِ جامعه به اين رهروی ِ لذّت‌بخش جلوگيری می‌کند ، جمهوری ِ اسلامی و سيطره‌ی ِ شوم ِ هزار‌و‌چارصد ساله‌ی ِ آن است . و البتّه ، اين امری است کاملاً بديهی ، که نمايندگان ِ اين خدای ِ موهوم ، با رهروی ِ انسانی ِ ما مخالفت ورزند .
جمهوری ِ اسلامی همه‌ی ِ توان ِ خود را در راه ِ « باز‌توليد ِ خداباوری » به‌کار‌گرفته است ؛ و راه ِ رهايی ِ ما ، به معنای ِ دقيق ِ کلمه ، در « پشت ِ‌پا‌زدن به خدا و خداباوری » است .

v
با پوزش از دوست ِ عزيز ، آريا ، و استاد منوچهر جمالی :
مشکل ِ ما با اين کلمه و اين مفهوم ، بيش از آن است که بتوان با « تعريف ِ دوباره و متفاوت » ِ آن ، راه به جايی بُرد . هرگونه خداباوری ، و کاربرد ِ اين واژه و مفهوم ِ آن ، ما را به " همچنان‌فروافتاده‌ماندن در دامچاله‌ی ِ نکبات ِ جمهوری ِ الهی ِ اسلام " سوق می‌دهد ...
اگر‌هم بحثی و تعريف ِ دوباره‌ای لازم باشد ( که نيست ) ، بايد بعد از نابودی ِ جمهوری ِ اسلام به آن پرداخت . امروز ، هرگونه " ازخداگويی " به سود ِ آخوند عليه‌السّلام است ، و به زيان ِ ما - لعنة‌الله علينا اجمعين !

-------------------860121

?
پابرگ‌ها :
[1] خواندن‌گاه‌ام را فراموش کرده‌ام !
به‌گمانم ، مخلوق در گزين‌گويه‌ی ِ اخيرش ، به همين سخن ِ داستايفسکی نظر داشته است .
[2] در گفت‌و‌گو با اوريانا فالاچی : مصاحبه با تاريخ ؛ ص 5 و 6 .
[3] ترجمه‌ی ِ فارسی ، چاپ ِ نهم ، ويراست ِ دوّم ، ج 2 ، ص 759 .